رسول خدا صلی الله علیه و آله:
1- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا فقّهه في الدّين و زهّده في الدّنيا و بصّره عيوبه.
وقتى خداوند براى بندهاى نيكى خواهد وي را در كار دين دانا و به دنيا بى اعتنا سازد و عيوب وي را بدو بنماياند.
2- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا صيّر حوايج النّاس إليه.
وقتى خداوند براى بنده اى نيكى خواهد حاجت هاى مردم را در دست او قرار مي دهد.
نهج الفصاحة ص: 181
3-إذا أراد اللَّه بعبده الخير عجّل له العقوبة في الدّنيا و إذا أراد اللَّه بعبده الشّرّ أمسك عنه بذنبه حتّى يوافي به يوم القيامة.
وقتى خداوند براى بنده خويش نيكى خواهد كيفر او را در دنيا مي دهد و وقتى براى او بد خواهد گناه وى را مي گذارد كه در روز رستاخيز كيفر دهد.
4- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا فتح له قفل قلبه و جعل فيه اليقين و الصّدق و جعل قلبه واعيا لما سلك فيه و جعل قلبه سليما و لسانه صادقا و خليقته مستقيمة و جعل أذنه سميعة و عينه بصيرة.
وقتى خداوند براى بنده اى خوبى خواهد قفل دل ويرا مي گشايد و در آن ايمان و راستى قرار مي دهد و قلب وى را نسبت برفتار او هوشيار مي سازد دل وى را سليم و زبانش را راستگو و اخلاقش را مستقيم و گوش ويرا شنوا و چشمش را بينا مي سازد.
5- إذا أراد اللَّه بأهل بيت خيرا فقّههم في الدّين و وقّر صغيرهم كبيرهم و رزقهم الرّفق في معيشتهم و القصد في نفقاتهم و بصّرهم عيوبهم فيتوبوا منها و إذا أراد بهم غير ذلك تركهم هملا.
وقتى خداوند براى مردم خانه اى نيكى خواهد آنان را در كار دين دانا سازد و خورد سالانشان سالخوردگانشان را محترم دارند.
مدارا در معيشت و اعتدال در خرج را نصيب آنها سازد و عيوبشان را بآنها بنماياند تا از آن باز گردند.
و اگر براى آنها جز اين خواهد بخودشان واگذارشان كند.
نهج الفصاحة ص: 182
6- إذا أراد اللَّه بقوم خيرا أمدّ لهم في العمر و ألهمهم الشّكر.
وقتى خداوند براى قومى نيكى خواهد عمرشان را دراز و زبانشان را به شكر باز كند.
7- إذا أراد اللَّه بقوم نماء رزقهم السّماحة و العفاف و إذا أراد بقوم انقطاعا فتح عليهم باب الخيانة.
وقتى خدا بخواهد قومى را بزرگ كند آنها را صاحب عفت و گذشت مي كند و وقتى بخواهد قومي را منقرض سازد در خيانت را برويشان مي گشايد.
8- إذا أراد اللَّه بقوم خيرا ولّى عليهم حلماءهم و قضى بينهم علمائهم و جعل المال في سمحائهم و إذا أراد بقوم شرّا ولّى عليهم سفهائهم و قضى بينهم جهّالهم و جعل المال في بخلائهم.
وقتى خداوند براى قومى نيكى خواهد خردمندانشان را بر آنها فرمانروا سازد و دانشمندانشان ميان آنها قضاوت كند و مال را بدست بخشندگان دهد و وقتى براى قومى بدى خواهد سفيهانشان را بر آنها فرمانروا سازد و نادانان ميان آنها قضاوت كنند و مال را بدست بخيلانشان دهد.
9- إذا أراد اللَّه بأهل بيت خيرا أدخل عليهم الرّفق.
وقتى خدا براى مردم خانهاى نيكى خواهد آنها را با مدارا قرين سازد
نهج الفصاحة ، ص: 183
10-إذا أراد اللَّه بقوم سوء جعل أمرهم إلى مترفيهم.
وقتى خداوند براى مردمى بدى خواهد كارشان را بدست تجمل- پرستان آنها مى سپارد.
11- إذا أراد اللَّه بقرية هلاكا أظهر فيهم الزّنا.
وقتى خدا بخواهد مردم قريهاى را نابود سازد زنا را در ميان آنها پديد مى آورد.
12- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا جعل له واعظا من نفسه يأمره و ينهاه.
وقتى خدا براى بنده اى نيكى خواهد واعظى از نفس وى بر او گمارد كه او را بكار نيك وادارد و از كار بد باز دارد.
13- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا طهّره قبل موته قالوا و ما طهور العبد قال عمل صالح يلهمه إياه حتّى يقبضه عليه.
وقتى خدا براى بنده اى نيكى خواهد او را پيش از مرگش پاك مي كند گفتند پاكى بنده چگونه است گفت كار نيكى بدو الهام مى كند تا جان وى را در اثناى انجام آن بگيرد.
14- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا عاتبه في منامه.
وقتى خداوند براى بندهاى نيكى خواهد او را در خواب عتاب كند
15- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا عسّله قيل و ما عسله قال يفتح له عملا صالحا قبل موته ثمّ يقبضه عليه.
وقتى خداوند براى بنده اى نيكى خواهد او را شيرين كند گفتند شيرينى او چگونه است؟
گفت پيش از مرگش كار نيكى را پيش پاى او ميگذارد و در اثناى انجام آن جانش را ميگيرد.
نهج الفصاحة، ص: 184
16- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا استعمله قيل و ما استعماله؟ قال يفتح له عملا صالحا بين يدي موته حتّى يرضى عنه من حوله.
وقتى خداوند براى بندهاى نيكى خواهد او را بكار گيرد گفتند بكار گرفتن او چگونه است گفت نزديك مرگ وى كار نيكى را پيش پايش ميگذارد تا اطرافيانش را از او خشنود كند.
17- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا رزقهم الرّفق في معايشهم و إذا أراد بهم شرّا رزقهم الخرق في معايشهم.
وقتى خداوند براى بندگان نيكى خواهد آنها را در كارهاى زندگيشان با مدارا قرين سازد و هنگامى كه برايشان بدى خواهد آنها را با زياده روى همراه كند.
18- إذا أراد اللَّه بالأمير خيرا جعل له وزير صدق إن نسي ذكّره و إن ذكر أعانه و إذا أراد به غير ذلك جعل له وزير سوء إن نسي لم يذكّره و إن ذكر لم يعنه.
وقتى خداوند براى امير نيكى خواهد براى او وزيرى راست و درست قرار ميدهد كه اگر چيزى را فراموش كرد ياد آوريش كند و اگر بياد آورد در انجام آن ياريش كند و اگر براى او جز اين خواهد براى او وزير بدى قرار دهد كه اگر چيزى را فراموش كرد ياد آوريش نكند و اگر بياد آورد ياريش نكند.
نهج الفصاحة، ص: 185
19- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا جعل صنائعه و معروفه في أهل الحفاظ و إذا أراد اللَّه بعبد شرّا جعل صنائعه و معروفه في غير أهل الحفاظ.
وقتى خدا براى كسى نيكى خواهد سر و كار او با مردم حقشناس مى افتد و موقعى كه براى كسى بدى خواهد سر و كار او با مردم حق ناشناس مى افتد.
20- إذا أراد اللَّه بعبد خيرا جعل غناه في نفسه و تقاه في قلبه و إذا أراد بعبد شرّا جعل فقره بين عينيه.
وقتى خدا براى كسى نيكى خواهد ثروتش را در روحش و تقوايش را در قلبش قرار ميدهد و وقتى براى كسى بدى خواهد فقر را پيش چشم او جاى ميدهد.
21- إذا أراد اللَّه بقوم خيرا كثّر فقهاءهم و أقلّ جهالهم فإذا تكلّم الفقيه وجد أعوانا و إذا تكلّم الجاهل قهر و إذا أراد اللَّه بقوم شرّا كثّر جهّالهم و أقلّ فقهاءهم فإذا تكلّم الجاهل وجد أعوانا و إذا تكلّم الفقيه قهر.
وقتى خدا براى قومى نيكى خواهد دانايان آنها را زياد و نادانها- يشان را كم كند تا هنگامى كه دانا سخن گويد ياريش كنند و موقعى كه نادان لب گشايد مغلوب گردد و وقتى براى قومى بد خواهد نادانهايشان را زياد و دانايان آنها را كم كند تا هنگامى كه نادان لب گشايد ياريش كنند و وقتى دانا سخن گويد مغلوب گردد.
نهج الفصاحة ،ص: 186
22- إذا أراد اللَّه أن يوقع عبدا أعمى عليه الحيل.
وقتى خداوند خواهد بندهاى را از پا درآرد راههاى چاره را بر او ببندد.
