برخی از مغرضان مدّعی شدهاند که علما و فقها، دشمنان امام زمان علیهالسّلام هستند و در زمان ظهور امام عصر عجّلاللهتعالیفرجه، فتوا به قتل ایشان میدهند، و به ادعای ایشان احادیثی هم در این زمینه وجود دارد!
اما با بررسیهای گسترده در منابع مختلف شیعه و غیر شیعه، این حقیقت آشکار میگردد که چنین روایاتی حتی با اسناد ضعیف نیز در هیچ کتابی نقل نشده است.
اما نکته جالب ماجرا این است که اساساً ریشه این ادّعا (فتوا به قتل امام زمان علیهالسّلام توسط فقها) به تحلیل ابن عربی آندلسی در کتاب فتوحات مکیه برمیگردد. ابن عربی در مواضع مختلفی از کتب متعدد خود، به ملامت و سرزنش علما و فقها پرداخته است.
دلیل این معنا نیز به این موضوع بازگشت میکند که همواره در طول تاریخ، فقها و عرفا در حال منازعهای تمام نشدنی بر سر برخی موضوعات بودهاند. این مطلب حتی در برخی مواقع به تکفیر دو طرف این منازعه نسبت به یکدیگر منجر شده است.
ابن عربی در یکی از مواضع کتاب مشهور الفتوحات المکیه این ادعا را مطرح میکند که فقها، بزرگترین دشمنان امام مهدی علیهالسّلام خواهند بود و حتی فتوا به قتل ایشان میدهند.
نکته قابل توجه این است که ابن عربی، تحلیل شخصی خود از مسائل مربوط به آخرالزمان و نزاع بین فقها و امام مهدی را بیان میکند. به بیان دیگر حتی ابن عربی نیز این ادّعای خود را به عنوان حدیث و روایت مطرح نمیکند.
کلام ابن عربی بدین شرح است:
«اذا خرج هذا الإمام المهدي فليس له عدو مبين إلا الفقهاء خاصة فإنهم لا تبقي لهم رياسة و لا تمييز عن العامة و لا يبقى لهم علم بحكم إلا قليل و يرتفع الخلاف من العالم في الأحكام بوجود هذا الإمام و لو لا أن السيف بيد المهدي لأفتى الفقهاء بقتله»
ترجمه: زمانی که امام مهدی قیام میکند، دشمنی آشکارتر از فقها برای او وجود ندارد. به دلیل آنکه با وجود او دیگر ریاستی برای فقها باقی نمیماند و دیگر با مردم دیگر تفاوتی نمیکنند و جز اندکی برای ایشان، علم به احکام شرعی باقی نمیماند و با وجود امام مهدی، اختلافات علما در احکام شرعی کنار میرود. و اگر شمشیر به دست مهدی نبود، فقها فتوا به قتل او میدادند.
الفتوحات المکیه، ج۳، ص۳۳۶.