عن المفضل قال سمعت اباعبد الله علیه السلام یقول:
إِنَّ حَدِیثَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ، لَا یتَحَمّلُهُ إِلَّا مَلَكٌ مُقَرَّبٌ، أَوْ نَبِی مُرْسَلٌ، أَوْ مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ (بصائر الدرجات ج1، ص: 22)
“حَدِیثَنَا” یعنی تازگیهای ما، مطالب تازه ما و فضائل ما، سخت است و هضمش مشکل میباشد، مگر برای ملک مقرب، پیغمبر فرستاده شده، یا مؤمنی که خداوند قلبش را به خاطر ایمانش امتحان کرده است.
فضائل ائمه سلام الله علیهم اجمعین باید بیان شود، اما مراتب فضائل مختلف و درجات درک مردم نیز متفاوت است.
در همین دسته از روایات به جای لَا یتَحَمّلُهُ، لَا یحْتَمِلُه نیز آمده است که به همین معناست.
در بعضی روایات دیگر به جای مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ، صُدُورٌ رَزِینَة آمده است، یعنی سینههای سنگین، آدمهای با وقار، آن کسانی که سعه صدر دارند و دارای های و هوی و تق و توق نیستند، حامل احادیث ائمه هداة مهدیین سلام الله علیهم اجمعین میباشند.
اما آن که مانند مرغی است که برای یک تخم کردن، سر و صدای زیادی میکند و به خاطر چهار تا مطلب که به خیال خودش فهمیده است، های و هوی میکند، نه این گونه افراد قابل تحمل احادیث معصومین سلام الله علیهم نیستند.
دارد صدف هزار درّ و دم نمیزند یک بیضه مرغ دارد و فریاد میزند
در بعضی از روایات به جای جمله آخر اَوْ مَدِینَةٌ حَصِینَة دارد.
در قدیم دور شهرها را حصار میکردند تا مانع از آمدن دشمن باشد و فقط چند در مخصوص داشت.
حالا هم قلبی حامل اسرار معصومین سلام الله علیهم اجمعین میشود که دورش حصار باشد تا شیطان در او نفوذ نکند، این چنین قلبی تحمل مقامات ائمه علیهم السلام را دارد.
در بعضی روایات جمله عجیبی دارد که مضمونش چنین است حتی ملک مقرب و انبیاء مرسل هم حدیث ما را تحمل نمیکنند إِلَّا مَنْ شِئْنَا، مگر هر که را که ما بخواهیم بفهمد، میفهمد و تحمل میکند و اگر نخواهیم، خیر، نمیتواند تحمل کند!
«روزنهای به عبودیت فقیهانه» خاطراتی از عالم ربانی مرحوم حاج شیخ ذبیح الله قوچانی