خداوند تبارك و تعالى هر كسى را به مقدار خودش عقل و علم مرحمت كرده،
آن كه دیوانه صرف است او آمادگى ندارد، مغزش معیوب است، استعداد ندارد از براى این كه از نور عقل استفاده كند، او حسابش سواست.
او براى چه این طورى شده؟ ما كار به دستگاه خدا فعلا نداریم كه چرا این دیوانه است او عاقل است؟
همه چیز را نمىشود در یك مجلس صحبت كرد،
این یكى چرا مثلا معیوب خلق شده، آن یكى سالم خلق شده؟ او چرا عقل ندارد این چرا دارد؟ او چرا كم دارد این چرا زیاد دارد؟
همه چیز را نمىشود یك جا {یاد گرفت}
جهل ما الحمد لله خیلى زیاد است! همه چیز را در یك مجلس نمىتوانیم بفهمیم.
باید اینها به تدریج درس خوانده شود، صحبت شود.
زحمت لازم دارد، همین طور مفت و مجانى تمام مطالب را یك دفعه به حلق آدم كه كسى نمىریزد، نمىتواند بریزد، زحمت لازم دارد دیگر، اگر بخواهد چیز بفهمد آدم، باید زحمت بكشد.
بنده بروم وارد مدرسه بشوم یك اطاقى هم بگیرم منتظر وحى جبرئیل باشم كه در یك شبانه روز من ملا بشوم، این نمىشود، باید سالها بروم توى مدرسه جان بكنم، زحمت بكشم،
تا به تدریج خداوند تبارك و تعالى عنایت كند،
علم ما علم موهبتى لدنّى نیست كه، علم تحصیلى است، اكتسابى است، باید زحمت كشید دیگر.
بنده همیشه به دنبال كارهاى شخصى خودم باشم و همیشه به دنبال دنیا بدوم و كیف و عیش و همه لذائذ را داشته باشم، متوقع هم باشم كه جبرئیل هم بر من نازل بشود همهى مطالب به حلق من ریخته شود، این امكان ندارد.
از بیانات عالم ربانی مرحوم حاج شیخ ذبیح الله قوچانی