بسم اللَّه الرحمن الرحيم
حضرت مستطاب آيةاللَّه العظمى جناب آقاى ميلانى – مدّ ظلّه العالى –
پس از دعا گويى، اين جانب در معناى اين آيه از قرآن مجيد در بن بست مانده ام.
«يا أيّها النّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُم الَّذى خَلَقَكم من نفسٍ واحدةٍ وخَلَقَ منها زَوجَها وبَثَّ منهما رجالاً كثيراً ونساءً»(1) يعنى اى مردم، بپرهيزيد پروردگارتان را، آن خدايى كه آفريد شما را از يك نفس واحد و سپس مردان و زنان بسيارى از آن نفس واحد و حوّا خلق شدند. خواهشمند است بفرماييد اگر خداوند ما را از آدم و حوا خلق كرده [است]، پس از آن، پسران و دختران آدم و حوا با چه كسانى ازدواج كردند؟ اگر مَلَك آمده، چرا [خداوند] در قرآن بيان نفرموده [است]؟ و اگر برادر و خواهر [با هم] ازدواج كرده اند، اين كار در شرع ما و بلكه بيگانگان نيز حرام است و اگر پسران دوقلوى حوا با دختران دوقلوى ديگرش ازدواج كرده اند، باز برادر و خواهر بوده اند، و اگر شرع در آن موقع نبوده، حضرت آدم كه پيغمبر بوده [است] و بايد شريعت [مى]داشته [است]، و اگر حلال و حرامى نبوده [است]، بايد نبودِ آنها (حلال و حرام) ثابت شود، در حالى كه عقل سالم قبول دارد كه خداوند با اين عظمت، هر چيزى را بدون عيب و نقص خلق كرده [است] و در صنعتش نقصى نيست.
باسمه تعالى شأنه
السّلام عليكم. اميد آن كه پيوسته به نور قرآن كريم، روشندل و به سعادتمندى دنيوى و اُخروى برسيد. فرموده ايد پسران و دختران آدم با چه كسانى ازدواج كرده اند؟ اگر مَلَك آمده، چرا قرآن بيان نفرموده [است]؟
1 – اين سخن مانند آن است كه شخصى بگويد چرا عدد انبيا كه يكصد و بيست و چهارهزار بوده اند، نام همه آنان و تاريخشان را قرآن نفرموده و چرا احكام شرعيّه عبادات و معاملات را مفصلاً ذكر نكرده [است]؟ مثلاً حد نصاب در زكات و اينكه زكات در همه اموال يا بعض آنهاست، بيان نفرموده [است]. قرآن مجيد، كتاب دينى و علمى و معارف است، كليّات مطالب را مى فرمايد به طرز مخصوص، فقط به اقتضاى ضرورتِ مقام ارشاد و هدايت، گاهى قضيّه اى را به طور اختصار بيان مى فرمايد و اساساً قرآن در عين اينكه آسان جلوه مى كند، بسيار دقيق و عميق و كتاب درسى است [و ]معلّم و مفسّر و شارح آن، خاندان وحى – صلوات اللَّه عليهم – مى باشند و تا حدودى از آن بزرگواران شرح و تفصيل مطالب به ما رسيده و مقدار زيادى نرسيده [است] به علت جلوگيرى خلفاى جور و علّتهاى ديگر.
2 – داستان پسران دو قلو و دختران دو قلو، بيشتر در روايات اهل سنّت ذكر شده است و مطابق آن در بعضى احاديث وجود دارد ولى در احاديث معتبره از ائمه عليهم السلام طور ديگر بيان شده [است]. در بعضى روايات است كه براى شيث و يافث، حوريّه آمد و ازدواج [انجام] شد و از آنان، اولاد به وجود آمد و در بعضى آنهاست كه چهار پسر براى حضرت آدم متولّد شد و براى آنان چهار حوريّه آمد و ازدواج كردند و در بعضى آنهاست كه براى پسرى حوريه و براى پسرى جنّيه آمد و ازدواج [انجام] شد، حال حكمت چه بوده [است] آيا قواى اوليه طينت آدم و حوّا، استعداد بيش از يك طبقه اولاد نداشته و لازم بوده است كه نيرويى آسمانى يا نيروى ديگرى ضميمه شود تا نسل بعد از نسل منتشر شود يا حكمتهاى ديگرى در عالم تكوين بوده است، نمى دانيم و راهى براى دانستن نداريم تا حضرت ولى عصر – ارواحنا فداه – ظهور كند و احتياج علمى بشر را از هر جهت و از هر ناحيه تأمين فرمايد.
منبع: دیدگاههای علمی آیت الله سید محمد هادی میلانی قدس سره ص: 57-58
